Hoe ontwikkel je een productstrategie die werkt?
Een stappenplan voor het opstellen van een duidelijke en effectieve productstrategie.
Een product zonder duidelijke strategie is als een schip zonder kompas: je beweegt wel, maar de kans dat je de juiste bestemming bereikt is klein. Een productstrategie vormt de brug tussen je (bedrijfs)visie en de dagelijkse keuzes die jij en je team maken. Het geeft richting, voorkomt versnippering en zorgt dat je werkt aan wat waarde toevoegt in plaats van te verdrinken in losse tickets.
In de praktijk werken veel bedrijven nog altijd zonder een heldere visie en productstrategie. Beslissingen worden daardoor ad hoc genomen, met te veel nadruk op output in plaats van op waarde.
Dat wil je voorkomen.
Daarom vind je hieronder een praktisch stappenplan om een duidelijke en werkbare productstrategie op te stellen.
Waarom is strategie belangrijk?
Een productstrategie gaat niet alleen over plannen maken, maar vooral over bewuste keuzes. Het is het kader dat richting geeft en voorkomt dat je team verdwaalt in losse ideeën of ad hoc beslissingen. Het helpt je om:
Richting en focus: je maakt duidelijke keuzes over wat je wel en niet doet.
Afstemming met bedrijfsstrategie: je product draagt bij aan de overkoepelende doelen van de organisatie.
Beter aansluiten op klantbehoeften: omdat je weet welke problemen je oplost en welke niet.
Differentiatie ten opzichte van concurrenten: je voorkomt dat je “meer van hetzelfde” bouwt.
Slim gebruik van resources: je team werkt aan wat de meeste waarde oplevert.
Stap 1: Formuleer de productvisie
De visie is het waarom van je product. Het beschrijft het toekomstbeeld dat je nastreeft en dient als inspiratiebron voor je team, stakeholders en klanten. Zonder visie bouw je misschien wel features, maar ontbreekt de samenhang en richting. Je productvisie is het ultieme doel waar je naartoe werkt én het kompas dat richting geeft bij elke beslissing onderweg.
Wat maakt een goede productvisie?
Inspirerend: motiveert en geeft energie, ook op de lange termijn.
Richtinggevend: helpt om keuzes te maken en prioriteiten te stellen.
Concreet: vermijdt lege slogans als “de beste app worden”.
Stap 2: Strategisch onderzoek
Een productstrategie kan alleen stevig staan als je begrijpt wat er in de markt en bij je klanten gebeurt. Zonder onderzoek is strategie niet meer dan een gok. Daarom is het van belang dat je eerst strategisch onderzoek uitvoert.
Stap 2.1 Verkennen van de markt en gebruikers
De eerste stap is het verkennen van de omgeving waarin je product opereert. Dat begint met markt- en gebruikersonderzoek:
Klant Interviews - Ga in gesprek met (potentiële) klanten om te begrijpen welke problemen zij ervaren, wat proberen ze te bereiken, waar ze tegenaan lopen en welke oplossingen ze nu gebruiken. Gesprekken leveren vaak inzichten op die je niet in data terugziet.
Marktonderzoek - Verzamel feiten en cijfers over de markt, concurrenten en trends. Dit helpt je in te schatten hoe groot de kans is, welke spelers er al zijn en waar nog ruimte ligt.
Observeren - Kijk hoe klanten zich daadwerkelijk gedragen in hun omgeving. Vaak wijkt dit sterk af van wat ze in interviews zeggen. Het observeren van werkprocessen of klantgedrag levert waardevolle inzichten op.
Social listening - Analyseer wat klanten delen op sociale media, blogs en fora. Hier ontdek je vaak ongefilterde frustraties en behoeften waar nog geen oplossing voor bestaat.
Eigen ervaring - Vergeet ook je persoonlijke ervaring niet.
Stap 2.2 Defineren van markt segmenten en behoeften
Na je marktanalyse is het tijd om scherper te bepalen welke klantgroepen je bedient en welke behoeften voor hen het belangrijkst zijn. Dit is de basis voor de keuzes die je later in je productstrategie maakt.
Begin met het in kaart brengen van klantbehoeften. Gebruik inzichten uit eerdere gesprekken en observaties: welke problemen ervaren klanten, welke doelen proberen ze te bereiken? Het Jobs To Be Done (JTBD) framework kan je helpen dit te structureren. In plaats van te vragen naar features, vraag je je af: welke klus wil de klant gedaan krijgen en waarom zoekt hij daar een oplossing voor?
Vervolgens ga je je markt segmenteren. Deel klanten niet alleen op basis van demografie, maar vooral op basis van gedeelde problemen of dezelfde “jobs” die ze willen klaren. Zo ontstaan segmenten die echt bruikbaar zijn voor strategische keuzes.
Daarna is het zaak om de problemen te prioriteren. Niet elk probleem is even urgent. Maak een lijst van behoeften en beoordeel: hoe vaak komt dit voor en hoeveel pijn doet het de klant? Een probleem dat veel voorkomt, hoge impact heeft en waar bestaande oplossingen tekortschieten, is vaak het meest kansrijk om op te lossen.
Stap 2.3 Brainstormen van initiatieven
Na het prioriteren van de belangrijkste klantproblemen is het tijd om ideeën te bedenken voor mogelijke oplossingen. Het doel van deze fase is zoveel mogelijk initiatieven genereren die inspelen op de meest urgente behoeften.
Begin met het formuleren van een hypothese: “Als we X doen, dan lossen we probleem Y op en bereiken we resultaat Z.” Dit helpt je ideeën te koppelen aan een concreet klantprobleem in plaats van zomaar features te bedenken.
Daarna werk je een high-level concept uit: een globaal idee van hoe de oplossing eruit zou kunnen zien. Dit hoeft nog geen uitgewerkt product te zijn – een schets, storyboard of korte beschrijving is genoeg om de discussie op gang te brengen.
Praktische tips voor brainstormsessies:
Betrek mensen uit verschillende disciplines (design, engineering, sales, support) om verschillende perspectieven binnen te halen.
Denk breed in deze fase: beter veel ideeën die je later valideert, dan te snel convergeren naar één richting.
Zo bouw je een breed palet aan initiatieven die je in de volgende stap kunt toetsen en prioriteren. Uiteindelijk gaat het er niet om zoveel mogelijk ideeën te verzamelen, maar om de beste oplossing te kiezen: het initiatief dat het urgentste klantprobleem oplost en de grootste kans heeft om waarde te leveren.
Stap 2.4 Valideren van de aannames
Een productstrategie die alleen op aannames is gebaseerd, staat op losse schroeven. Je wilt voorkomen dat je maanden investeert in iets waar uiteindelijk niemand op zit te wachten. Daarom is het essentieel om je belangrijkste aannames zo vroeg mogelijk te testen.
Het goede nieuws: daar heb je geen volledig product voor nodig. Met eenvoudige experimenten kun je al waardevolle inzichten opdoen, zoals een landingspagina om interesse te meten, een reeks klantinterviews of een prototype dat je voorlegt.
Waarom valideren?
Je voorkomt verspilling van tijd, geld en energie.
Je ontdekt wat precies waarde toevoegt voor je klant.
Je verzamelt bewijs waarmee je ook stakeholders of investeerders overtuigt.
Stap 3: Opstellen van de productstrategie
Je hebt nu marktonderzoek gedaan, klant segmenten gedefinieerd en een aantal initiatieven gevalideerd. Daarmee liggen de bouwstenen van je strategie al klaar. Het is nu tijd om dit samen te voegen tot één geheel.
Een goede productstrategie bestaat uit een aantal vaste onderdelen:
Product – Definieer voor wie je bouwt, welk probleem je oplost en wat jou onderscheidt. Een simpele elevator pitch helpt je dit scherp te krijgen.
Voor [doelgroep] Die [behoefte / wens / probleem] Is ons product [markt-/productcategorie] Dat [één belangrijkste voordeel / oplossing] In tegenstelling tot [concurrent of huidige situatie] Biedt ons product [concurrerend voordeel / onderscheid]Marktinzicht – Vertaal je onderzoek naar een duidelijk beeld van je doelgroep, markt, concurrenten en trends. Deze inzichten vormen de basis van je keuzes.
Uitdagingen – Breng de belangrijkste risico’s vroeg in kaart, of ze nu technisch, juridisch of markttechnisch zijn. Door ze expliciet te maken, kun je ze actief managen.
Aanpak – Beschrijf de belangrijkste initiatieven, de principes die je hanteert én wat je bewust niet doet. Zo blijft de uitvoering gefocust en consistent.
Praktijktips voor het opstellen:
Houd de strategie kort en krachtig – één tot twee pagina’s is vaak genoeg.
Visualiseer waar mogelijk: schema’s en diagrammen maken keuzes tastbaar.
Herzie je strategie periodiek: nieuwe inzichten uit experimenten of veranderingen in de markt kunnen je keuzes beïnvloeden.
Een sterke productstrategie is dus geen statisch document, maar een levend document. Het geeft richting zonder je vast te ketenen en helpt je onderbouwde keuzes te maken die consistent bijdragen aan je productvisie.
Stap 4: Defineren van Product Objectives
Een strategie zonder concrete doelen blijft abstract. Daarom vertaal je je productstrategie naar duidelijke objectives: ambitieuze maar haalbare doelstellingen die richting geven aan het werk van je team.
Waarom belangrijk?
Focus – iedereen weet waar jullie naartoe werken.
Meetbaarheid – je kunt zien of je strategie effect heeft.
Prioriteit – het wordt duidelijk welk werk direct bijdraagt en wat niet.
Stap 5: Now-Next-Later Roadmap
De roadmap is de tastbare vertaling van je productstrategie. Het is geen rigide projectplan of een eindeloze lijst met features, maar een alignment tool: een middel om richting en prioriteit te communiceren naar je team en stakeholders.
Daarom raad ik de Now–Next–Later Roadmap aan. Dit model voorkomt dat je verzandt in exacte tijdlijnen en details die toch veranderen. In plaats daarvan maakt het duidelijk wat nu de focus is en wat daarna volgt.
Belangrijk daarbij: de roadmap draait om doelstellingen, niet om features. Het gaat er niet om wát je precies bouwt, maar om welk probleem je oplost en welk resultaat je bereikt.
Het verdeelt werk en thema’s in drie logische fasen:
Now – Waar werken we nú aan? Initiatieven die al gevalideerd zijn en binnen 1–3 maanden in uitvoering.
Next – Wat pakken we daarna op? Projecten die al prioriteit hebben, maar nog voorbereiding of validatie nodig hebben.
Later – Wat staat er op de horizon? Kansen of thema’s die relevant zijn voor de toekomst, maar nog niet concreet genoeg om nu aan te werken.
Waarom werkt dit model goed voor je strategie?
Het houdt de roadmap flexibel: je commit je op richting, niet op deadlines.
Het maakt onderscheid tussen wat al zeker is en wat nog verkend moet worden.
Het sluit aan bij agile werken: er blijft ruimte om te leren, bij te sturen en nieuwe inzichten te verwerken.
Conclusie
Een productstrategie is geen luxe, maar de basis voor succes. Zonder strategie blijf je ad hoc beslissingen nemen en eindig je met een product vol losse features zonder duidelijke richting.
Met dit stappenplan bouw je wél aan een stevig fundament:
Formuleer een visie – je north star, het waarom van je product.
Onderzoek de markt en klanten – ontdek behoeften en valideer aannames.
Stel je strategie op – bundel je keuzes en bepaal wat je wel en niet doet.
Definieer objectives – maak de strategie concreet en meetbaar.
Vertaal dit naar een roadmap – met focus op doelstellingen in plaats van features.
Een sterke productstrategie is daarmee geen dikke paper, maar een praktisch kompas dat richting en houvast geeft.
👉 In vervolgartikelen ga ik dieper in op onderdelen zoals het uitvoeren van klantinterviews, het uitwerken van objectives en het bouwen van een outcome-based roadmap. Wil je daar meer over lezen? Volg dit kanaal zodat je geen update mist.